Książki o strategii biznesowej

Gdzie szukać źródeł wartościowych informacji o budowaniu przewagi konkurencyjnej dzięku zaprojektowaniu skutecznej strategii biznesowej? Jest kilka pozycji, które warto przeczytać. Oto wybrane tytuły, które są godne polecenia.

Zanim zacznę dodam, że polecam tylko te pozycje, które sam przeczytałem i uznaję je za wartościowe. Pod jakim względem?

• wskazują, czym jest strategia
• pokazują, w jaki sposób ją zbudować
• uczą jak odróżnić właściwą strategię od planu
• dają konkretne narzędzia, żeby samodzielnie ułożyć taką strategię

Jeśli chcesz najpierw sprawdzić, czym dla mnie jest strategia, to zerknij na wpis o tym Czym jest strategia firmy.

Czego nie znajdziesz w tym zbiorze? Pseudo książek lub książek, które tylko zahaczają o ten temat. Także takich, które warto przeczytać, ale nie są bezpośrednio o tym. Mam wrażenie, że takich właśnie pozycji jest najwięcej. Takich, które traktują o budowaniu biznesu, ale zapominają o najważniejszym elemencie – w co gramy i jak zamierzamy wygrać.

Nie znajdziesz więc tutaj rekomendacji na np. Lean Startup Erica Riesa, czy coś jeszcze

5 książek o strategii biznesowej, które należy przeczytać

Good Strategy/Bad Strategy – Richard P. Rumelt

„Good Strategy Bad Strategy” to jedna z najlepszych książek o zarządzaniu strukturami biznesowymi, jakie kiedykolwiek czytałem. Autor, Richard Rumelt, to profesor strategii biznesowej na UCLA Anderson School of Management i na podstawie swojego doświadczenia konstruuje teorię o tym, co to tak naprawdę znaczy „dobra strategia”.

Pierwsza rzecz, którą zauważyłem, to to, że Rumelt unika pustych frazesów i koncentruje się na rzeczywistych problemach biznesowych. Pokazuje, jak wiele organizacji składa się z planów strategicznych, które nie są niczym więcej niż zbiorem ogólnych, idealistycznych celów. Zamiast tego, wskazuje na to, że dobra strategia musi koncentrować się na sposobach osiągania konkretnych celów, ustalanych w oparciu o realne narzędzia, które pozwalają na dokładne ocenienie skuteczności działań.

Kolejną ważną myślą, którą zawiera książka, jest to, że dobra strategia jest zawsze związana z wyprzedzeniem konkurencji. Autor wskazuje na to, że spora część organizacji zamiast koncentrować się na tym, jakie są ich wyjątkowe atuty, skupia się na dostarczaniu podobnych rozwiązań, jak konkurencja. Tymczasem, Rumelt przypomina, że prawdziwa strategia polega na skoncentrowaniu uwagi na tym, czego inni nie robią, a co może mieć potencjalny wpływ na przyszłość biznesu.

Jak więc rozpoznać złą strategię? Mamy 4 wskaźniki, które pomogą nam to ocenić

1. Buzzwordy – złe strategie często zawierają wiele sztucznie brzmiących pojęć, które nie mają realnego związku z rzeczywistymi problemami i celami organizacji. Przykłady takich buzzwordów to „innovative”, „disruptive”, „synergy”, etc.
2. Nieumiejętność zmierzenia się z prawdziwym wyzwaniem – złe strategie często unikają mierzenia się z trudnymi problemami, zamiast tego koncentrując się na wyzwaniach łatwiejszych do osiągnięcia lub wykonywania działań bez celu lub bez jasnego wyznaczenia priorytetów.
3. Mylenie celów z strategią – złe strategie często opierają się na abstrakcyjnych celach, takich jak „zwiększenie udziału w rynku” lub „zwiększenie wyników finansowych”, zamiast tego skupiając się na konkretnych działaniach, które będą służyć osiągnięciu tych celów.
4. Niewłaściwe, złe strategiczne cele – złe cele są często nierealistyczne, niemożliwe do osiągnięcia lub nie dotykające rzeczywistych problemów organizacji. Złe cele często blokują rozwój dobrej strategii i mogą prowadzić do marnowania zasobów organizacji.

Dobra strategia, według Rumelta, powinna skupiać się na wyzwaniach, którym organizacja musi stawić czoła, tworząc realistyczne cele i konkretne działania, które pozwolą organizacji osiągnąć te cele. Dobra strategia musi być jasna, konkurencyjna i praktyczna, umożliwiając organizacji skuteczne dostosowanie się do zmieniających się warunków rynkowych i powodując długoterminowy sukces organizacji.

A to dopiero początek tej książki. Dalej znajdziecie dużo więcej rzeczy, które warto samodzielnie przeczytać!

The Crux – Richard P. Rumelt

Rumelt w swojej kolejnej książce pokazuje jeszcze dokładniej różnicę między „strategią” w formie wizji, misji itd. stawiając ją w kontrze z „prawdziwą” strategią, czyli stawienia czoła wyzwaniom.
Dodatkowo, jeśli chcesz dowiedzieć się jak wygląda pełen framework, to w tej książce autor pokazuje to trochę od kuchni.

Nie daj się jednak zwieść. Strategia to nie dwa narzędzia, ale trudna praca polegająca na dotarciu do sedna wyzwania. Ponieważ strategia to spojrzenie na problem i szukanie odpowiedzi dlaczego to jest trudne, dlaczego nikt nie znalazł łatwej odpowiedzi jak to zrobić. Jest to bardzo głębokie wejście w temat. Proces na tyle skomplikowany i nieoczywisty, że wielu po prostu odpuszcza w połowie drogi.

Strategia to sposób rozwiązywania problemów, a nie motto czy hasło „będziemy najlepsi w branży”. 

Dowiesz się więc o:

• 4 obszarach przewagi
• 3 głównych heurystykach, które mogą przeszkadzać
• warsztacie strategicznym
• kilku prostych i pomocnych narzędziach, które mogą pomóc dotrzeć do sedna

Autor, jako prawdziwy ekspert podkreśla rolę analizy i diagnostyki i w gruncie rzeczy o tym jest całą książka.

Zdecydowanie polecam najpierw przeczytać pierwszą jego pozycję – „Good Strategy / Bad Strategy”.

Strategia błękitnego oceanu – W. Chan Kim, Renee Mauborgne

Nie musisz tworzyć nowego produktu. Nie musisz nawet tworzyć błękitnego oceanu. To co tutaj przeczytasz pomoże Ci nieco inaczej spojrzeć na biznes. Ulepszyć go, wyciągnąć nieco więcej. A jeśli również stworzysz nową niszę, to będzie to dodatkowa nagroda.
Błękitny ocean, to kawałek rynku, który zostaje stworzony przez zaproponowanie nowej usługi lub starej ale w nowym miejscu.
Dowiesz się:

• jak stworzyć taki błękitny ocean
• jak myśleć
• jak go utrzymać
• oraz w jaki sposób pracować, żeby zawsze być o krok

Nie jest to panaceum, bo rzeczywiście, inne firmy mogą zacząć Cię naśladować. Czasem jednak nie ma to znaczenia i tutaj dowiesz się dlaczego.
Nawet jeśli prowadzisz niewielki sklep, możesz wyciągnąć tutaj coś dla siebie i wpaść na pomysł, który pozwoli Ci obniżyć koszty i zwiększyć marżę.

Warto jednak zwrócić uwagę, że przykłady podane w książce są dostępne tylko dla największych firm na rynku. Myślę jednak, że sposób myślenia tam pokazany może pomóc ukierunkować nasze działania.

Beyond Entrepreneurship 2.0 – Jim Collins

Zastanawiałem się, jak to ugryźć, ponieważ przeczytałem wszystkie książki Jima Collinsa i uważam, że są bardzo wartościowe, właśnie do budowania biznesu.

Collins opiera swoją książkę na badaniach i analizie dziesiątek przedsiębiorstw, które przetrwały przez wiele dziesięcioleci i osiągnęły niezwykły sukces. Książka składa się z trzech części:

Pierwsza część przedstawia idee kluczowe dla budowania wyjątkowej organizacji, takie jak: określenie misji i wizji, zrozumienie i wykorzystanie siły motywacji, budowanie skutecznej strategii i skupianie się na najważniejszych działaniach.

Druga część skupia się na budowaniu silnej kultury organizacyjnej, która pozwoli na osiągnięcie długotrwałego sukcesu. Collins omawia m.in. kluczowe cechy przywództwa, takie jak: budowanie zaangażowania, ciągłe doskonalenie, uczciwość i odpowiedzialność.

Trzecia część dotyczy narzędzi i technik, które pomogą przedsiębiorcom i menedżerom w budowaniu wyjątkowych organizacji. Autor opisuje m.in. narzędzia do zarządzania finansami, systemy wynagradzania, budowanie skutecznych zespołów i techniki zarządzania projektem.

Warto jednak jednak wspomnieć, że mam spory problem z częścią jego pomysłów. A chodzi o to dwie kwestie:

1. BHAG – Big Hairy Audacious Goal – Duży Włochaty Zuchwały Cel. Czyli 15-25 letni cel do osiągnięcia. On ma właśnie znamiona strategii, natomiast w moim przypadku, pracowania z małymi i średnimi firmami ta perspektywa jest stanowczo zbyt długa. Już 5 letnia perspektywa jest bardzo długa. Duża korporacja może sobie pozwolić na tak długą perspektywę – Ty nie.
2. Wizja i Misja – Collins wskazuje, że jest to kluczowe. Tutaj masz również problem. Jest to ważne i warto się nad tym pochylić, bo pomoże nam określić jaką organizacją chcemy być. Natomiast kluczowe jest jednak to „w co gramy i jak chcemy wygrać”. Dodatkowo określenie w zespole misji i wizji jest bardzo trudne i zazwyczaj prowadzi do bardzo ogólnych i nic nie mówiących, i niczego nie wnoszących buzzwordów.

Generalnie jednak warto go sprawdzić. Akurat Collins napisał kilka książek. BE 2.0 jest na nowo zebraniem całej koncepcji Collinsa w jednym miejscu, po 30 latach pracy.

Zdecydowanie warto przeczytać też inne pozycje, mając jednak z tyłu głowy te dwa punkty.

Understanding Michael Porter – Joan Magretta

Na wstępie przyznam się, że nie czytałem jeszcze Portera dwóch głównych pozycji „Competitive Strategy” oraz „Competitive Advantage”. Miałem podejście, ale, podobnie jak np. Kotler, są to książki a la podręcznik. Dlatego też z dozą nadziei i lekkiej obawy podszedłem do tej pozycji. Rezultat lektury, to chociażby to, że znalazła się ona w tym zbiorze.

W książce znajdziesz skondensowaną wiedzę i (co bardzo ważne) konkretne narzędzia do badania i wyznaczania strategii.

Trzy rzeczy, z którymi Cię tu zostawię to:

1. Definicja strategii wg Portera:

Firmy powinny dążyć do bycia unikalnymi, a nie najlepszymi. Tworzenie wartości dla klienta jest kluczowe, a nie pobicie konkurencji.

1. Tradeoff – nie można być wszystkim dla wszystkich. Należy świadomie rezygnować z pewnych ścieżek rozwoju, jeśli bezpośrednio nie wpływają pozytywnie na naszą unikalną wartość, jaką dostarczamy klientom
2. 10 lekcji, jakie znajdziesz w książce:

1. Chęć bycia najlepszym jest intuicyjna, ale jest drogą donikąd
2. Wielkość i szybkość rozwoju nie jest żadnym wyznacznikiem, jeśli nie masz zysku. Konkurencyjność to przychody, a nie udział w rynku.
3. Przewaga konkurencyjna nie polega na pokonaniu konkurencji, ale nadaniu unikatowych wartości klientowi. Jeśli masz dobrą przewagę konkurencyjną zobaczysz to w rachunku zysków i strat.
4. Propozycja wartości jest kluczowa. Ale strategia to coś więcej niż marketing. Jeśli twoja propozycja wartości nie wymaga specjalnie dostosowanego łańcucha wartości do jej dostarczenia, nie będzie miała znaczenia strategicznego.
5. Nie staraj się zadowolić każdego klienta. Dobra strategia to taka, która zostawili niektórych klientów nieszczęśliwymi.
6. Żadna strategia nie będzie dobra jeśli wyraźnie nie będzie wskazywała czego nie robimy. Zrobienie pewnych wyrzeczeń „coś za coś” jest kluczowe w osiągnięciu przewagi konkurencyjnej.
7. Nie przeceniaj ani nie lekceważ znaczenia dobrego wykonania (egzekucja). Jest mało prawdopodobne, aby była źródłem trwałej przewagi, ale bez niej nawet najbardziej błyskotliwa strategia nie przyniesie doskonałych wyników.
8. Dobra strategia składa się z wielu, a nie jednego elementu. Drugą ważną rzeczą jest połączenie pomiędzy tymi elementami.
9. Elastyczność w obliczu niepewności może brzmieć jak dobry pomysł, ale oznacza, że Twoja organizacja nigdy nie będzie opowiadać się za niczym ani nie będzie w niczym dobra. Zbyt wiele zmian może być równie katastrofalne dla strategii, jak zbyt mało.
10. Zaangażowanie się w realizację strategii nie wymaga bycia jasnowidzem i wiedzenia jaka będzie przyszłość. Zaangażowanie w kierunek da wielką stabilność innowacje żeby realizować ten kierunek

Dodatkowe książki, które warto przeczytać o strategii

Książek o biznesie jest co najmniej dużo i wiele z nich zahacza, choćby częściowo o tematy strategiczne. Dlatego też dodaję tutaj zbiór kilku innych książek. One nie są zazwyczaj stricte o strategii ale mówią o:

• prowadzeniu firmy
• wybieraniu grup docelowych
• modelach myślenia
• marketingu wynikającego z potrzeb biznesowych (lub połączonego z nimi)

Oto lista uzupełniająca:

• Buyer Persona – Adele Revella – tutaj zobaczysz prawidłowe podejście do myślenia o klientach i sposobach badania ich potrzeb. Zupełnie inne podejście, ale jedyne sensowne
• Jobs to be done – Anthony W. Ulwick – bardzo dobre uzupełnienie powyższej pozycji. Koncentrujące się na zadaniach, jakie robią Twoi klienci i spojrzenie właśnie na Twoje produkty, jako sposób zrealizowania zadań Twoich klientów.
• Esencjalista – Greg McKeown – koncepcja tego, że nie jesteś w stanie zrobić wszystkiego. Należy więc skupić się i bezwględnie odrzucać rzeczy i tematy, które nie są właściwe.
• The 22 Immutable Laws of Marketing – Al Ries, Jack Trout – oni zahaczają o budowanie marek (tylko że pod kątem marketingowym). Ta krótka pozycja to 22 ciekawe perspektywy, które mówią o pozycjonowaniu marki.
• 5 dysfunkcji zespołu – Patrick Lencioni – Zarządzanie zespołami jest absolutnie kluczowe. Tutaj autor pomaga zrozumieć jak pracować z zespołami oraz (co ważniejsze) pokazuje cały framework do tego.
• Differentiate or Die – Jack Trout – kolejna, bardziej marketingowa pozycja, która podkreśla rolę zróżnicowania się i wyróżnienie na tle konkurencji – bardzo ciekawie wpisuje się w koncepcję Portera.
• Antykruchość – Nassim Nicholas Taleb – nie każdemu musi podejść styl pisania, jednak tutaj autor przedstawia swoje autorskie podejście do rzeczywistości. Nie jest to wprost o strategii, ale układa myślenie.
• The Challenger Sale – Matthew Dixon, Brent Adamson – pozycja poświęcona procesowi sprzedaży. Oparta na badaniach i pokazująca bardzo konkretny i przekonujący framework.
• SPIN Selling – Neil Rackham – kolejna pozycja, która również opiera się na badaniach i testach. Przestawia nieco inną metodę i koncentruje się na jednym rodzaju pytań, które robią różnicę w sprzedaży

Podsumowanie

Po przeczytaniu tych i kilku innych książek widzę, że wielu autorów mówi to samo, tylko próbuje to pokazać z nieco innej perspektywy. To jest bardzo cenne. Bo np. Trout pisze z perspektywy marketingu a Dixon o perspektywie sprzedaży. Ale oba te podejścia potrzebują mocnego zakorzenienia w strategii biznesowej i czerpania z niej najważniejszych elementów.

Podczas planowania tego jak zbudować swoją strategię nie musisz wyważać otwartych już drzwi. Skorzystaj z wiedzy osób, które temat przerobiły!